A 25 quilómetros de Santiago de Compostela, preto do límite entre as provincias de Pontevedra e A Coruña, atopa o viaxeiro ou peregrino unha perla cultivada no corazón de Galicia, incrustada na súa cultura ancestral, alimentada polos seus froitos e regada polos seus ríos, embelecida por unha natureza poderosamente verde, salvaxe e domesticada: A Estrada. Un cruzamento de camiños que se converteu no centro neurálxico dunha comarca, bañada polo río Ulla, que espera a súa visita todo o ano. E é que A Estrada pode gozarse en calquera das catro estacións.

No outono, cando a paisaxe viste de marrón e amarelo, os camiños convértense nas alfombras perfectas para realizar calquera das rutas de sendeirismo e BTT homologadas (que se poden descargar en www.bikeestrada.com, onde tamén se pode consultar o programa de rutas de sendeirismo para o outono e a primavera). Ademais, as casas de turismo rural dispoñen de rutas autoguiadas mediante GPS. Acompañaranos no camiño o arrecendo a mazá madura e a castañas, manxar honrado nos moitos magostos que se celebran en todas as parroquias do concello.

Chegado o inverno, os artesáns da comarca elaboran as súas creacións, manualmente, nun exercicio de talento, beleza e innovación. A Estrada conta con profesionais artesáns que, sempre á man, encadernan, elaboran instrumentos, traballan o vidro, o coiro, a pedra e a madeira, tecidos, encaixes ou mesmo crean moscas para pescar. Son aquí moi afamados os torneiros de Berres que, desde hai máis dun século, elaboran obxectos de uso doméstico, como pratos de polbo ou morteiros. Non é de estrañar que nas últimas décadas moitos destes talleres profesionais foran recoñecidos pola Fundación Artesanía de Galicia, e que hoxe, as súas creacións constitúan eleccións perfectas para agasallar en calquera ocasión.

Pasado o frío invernal, a primavera chama á porta para tinguir de cor a paisaxe. Aquí a raíña das flores é a camelia, unha especie característica da zona que ten o seu trono nos xardíns do pazo de Oca, onde é posible admirar a súa floración de xaneiro e abril. O pazo de Oca é un dos conxuntos monumentais máis representativos de Galicia. Pertence á Fundación Casa Ducal de Medinaceli e forma parte da Ruta da Camelia. Unha visita aos seus xardíns permitiranos apreciar un fermosísimo trazado ideado na segunda década do século XVIII, seguindo a tradición paisaxística francesa.

Nestas datas é tradición tamén o carnaval, aquí chamado entroido, que nesta comarca adquire un carácter singular grazas aos Xenerais da Ulla que, de a cabalo, percorren as parroquias pregoando os seus correos, acompañados dun exército de abandeirados, coros e comparsas. O percorrido termina co alto ou ‘atranque’, enfrontamento dialéctico por parellas no que non falta a sátira, a burla e a crítica social. Estes personaxes distínguense así mesmo pola súa rechamante e colorida vestimenta, que os fai absolutamente únicos.

Coas primeiras calores da primavera, o salmón remonta o río Ulla. De feito, cando chega maio, os pescadores achéganse ás súas beiras en busca da mellor peza. De feito, na terceira fin de semana de maio, A Estrada celebra a Festa do Salmón, exaltación gastronómica na que participan multitude de establecementos hostaleiros da zona e á que acoden milleiros de persoas de toda Galicia para degustar as tapas e menús confeccionados para a ocasión.

En xuño toca acougar a sede co saboroso elixir que nos dá a mazá, autóctona e de cultivo ecolóxico, que impregna co seu aroma toda a localidade na Feira da Sidra, un encontro de produtores e adegueiros, que serve para colocar A Estrada no mapa mundial da sidra.