Texto de IGNACIO REPÁREZ & Fotografías de ALFREDO IGLESIAS
Sandra Vilas crea «téxtiles con alma que estimulan os sentidos». Quere dicir que crea pezas que dialogan. Desas que falan con nós e cos demais, porque, dalgún xeito, adquiren vida cando as vestimos e as lucimos. Son pezas que adoitan comportarse como seres animados, acariciando as nosas apetencias, sustentando a nosa personalidade, deseñando a nosa imaxe, regalándonos os ollos e o espírito. Pezas que nos falan a nós e ao tempo falan de nós, contando que(n) somos, de onde vimos, que é o que nos gusta e de que nos gabamos. Das que nos distinguen mostrando diante de quen nos rodean a nosa orixe, as nosas crenzas, o noso estilo de vida. O que somos e o que queremos ser.
A artesá compostelá Sandra Vilas é a alma máter de Boina Galega, firma dedicada desde o ano 2016 á fabricación de boinas e complementos que, nas súas propias verbas, «fusionan tradición e vangarda». Logo non é estraño que desenvolva o seu proxecto en Compostela, unha das poucas cidades do mundo que, sendo das máis antigas, tamén é das máis novas. Que outro lugar do planeta coñecen que poida levar miles de anos presumindo ininterrompidamente de modernidade, como fai a capital de Galicia?
Vestir boina, dalgunha maneira, tamén é presumir de modernidade, dese vangardismo que se fundamenta no ancestral, na tradición, no clásico. Contan os tratados de arqueoloxía que xa se vestían boinas na Creta da civilización minoica, e non hai máis que botar unha ollada ás rúas máis frecuentadas das cidades máis universais do planeta para constatar que a boina, en calquera das súas versións, segue a ser hoxe, entrado o século XXI, un clásico de calquera vestiario.
É certo que a boina é universal, pero tamén o é que é a peza máis recoñecíbel de Galicia. E da galeguidade. Un sombreiro de aldea, si, dirán algúns. Pero de orgullosa aldea global. Precisamente hai quen di que Santiago é unha aldea. Seica coñecen no mundo un lugar máis global e cosmopolita que este? Algunha vila onde a boina teña máis sentido que nestas rúas milenarias?
É certo que a boina é universal, pero tamén o é que é a peza máis recoñecíbel de Galicia. E da galeguidade. Un sombreiro de aldea, si, dirán algúns. Pero de orgullosa aldea global.
Rembrandt retratábase con ela. Picasso lucíaa nas fotos que se deixaba tomar nese París existencialista do primeiro terzo do século XX, no que as mulleres a tomaron como referencia e símbolo dun estilo de vida que en Galicia xa tiña manifestacións intelectuais abondo. Porque aquí a boina tamén era a imaxe do país desde moitos séculos antes. Ergo, a imaxe dos seus paisanos.
Vexan os deseños de Castelao para Os dous de sempre. Non atoparán nin un só debuxo no que o idealista Rañolas e o Pedriño o conformista, as dúas representacións desa maneira galega de manexarse pola vida que só se entenden conxuntamente, aparezan tocados sen as súas respectivas boinas. Dez anos despois de que Castelao morrera no exilio tras publicar Os dous de sempre, unha foto de Alberto Korda, Guerilleiro heroico, convertería a boina en símbolo revolucionario da mesma loita pola xustiza no mundo que el sementou en Galicia.
Os deseños de Sandra para Boina Galega teñen por condición estar feitos de materiais naturais, producidos con métodos respectuosos co medio. Outro sinal de galeguidade nun país que ten conformada a súa historia, a súa lingua e o seu carácter arredor da convivencia ancestral co medio e a natureza. Especialmente, Sandra emprega la de ovella meiriña da mellor calidade, pero tamén seda, algodón, liño… En moitas desas elaboracións, a artista usa tinguidos naturais sen químicos agresivos a partir de plantas e froitas, como aguacates ou estrugas.
Unha foto de Alberto Korda, Guerilleiro heroico, convertería a boina en símbolo revolucionario da mesma loita pola xustiza no mundo que el sementou en Galicia.
Velaí uns exemplos dos modelos que produce: a boina Nuno vermella, feita de organdí de seda e la meiriña feltradas coa técnica Nuno, que fusiona ambas as fibras nun só tecido, e engalanada con broche de bolas de meiriño. A boina Chispas Shibori gris e amarela, feita con la meiriña natural gris con inclusións de algodón amarelo con ondas shibori. Ou a boina Cortiza gris, de la meiriña superfina con cortes.
Atrévanse. Descubran a Boina Galega. Descubran as creacións con alma de Sandra Vilas e descúbranse fronte a elas. Transiten pola escaleira da galeguidade e deixen que a Boina Galega os sorprenda, deixen que lles fale xusto na metade do camiño, desde ese chanzo no que conflúen o ancestral e o moderno, a aldea e a cidade, Galicia e o mundo, o campo e as estrelas.
María Cheda
«O poder da imaxe é brutal»
Xosé Manuel Beiras
«Sempre souben que nunca ía ser presidente»
Tino Martínez
O mestre da fotografía
Luz Fandiño
A poesía da vida
