Hai un século o teu avó ía de casa en casa facendo zocos. Hoxe os zocos dos Ferro seguen caracterizándose pola personalización. Ata onde pode chegar?
É difícil sabelo. A pesar de que aquí temos moitísimos modelos en stock, á xente gústalle facer un traballo personalizado para ter máis exclusividade, así que non sei ata onde pode chegar a personalización. O que si sei é que este foi un factor importante á hora de funcionar mellor, á hora de ter máis clientes.

O tempo cambiou o uso e ata o territorio natural dos zocos. Agora paséanse orgullosos polas rúas e prazas das capitais, e a adaptación ás novas necesidades trouxo novas inclinacións e o uso, por exemplo, da abeleira. Hai marxe aínda para seguir rexuvenecéndoos?
Por suposto! No noso oficio hai marxe para seguir innovando, como fixemos cos zocos flexibles. No noso obradoiro usamos as madeiras que se usaban tradicionalmente, xa que son as que mellor van para as nosas condicións climáticas. Haber hai outras madeiras que tamén irían ben para facer zocas, como a da nogueira e o loureiro, pero que serían máis devastadoras por mor da súa escaseza. O que non se pode facer nunca é estancarse e acomodarse. Se pensas que o tes todo feito, aí está todo perdido!

En tempos, os negros eran os zocos dos domingos. Poderíase dicir que hoxe os vosos zocos están dando lugar a novos costumes? Hai en Galicia unha nova xeración zoqueira?
O uso que se lle dá agora mesmo aos zocos, a verdade, é cotián, tanto para ir traballar como para acudir a unha festa, a un evento etc. É un emprego moi diferente ao habitual hai quince anos, cando se empregaban para traballar no campo e, en menor maneira, para ir pola rúa. No rural, por desgraza, están caendo en desuso, mentres que nas vilas se ven cada vez máis. Tamén estamos a notar que cando un neno ou nena os leva ao colexio, outros nenos e nenas queren os seus zocos.

As vosas coleccións suman deseño e confort a partes iguais. Pero por onde van as preferencias dentro e fóra de Galicia?
Hai uns modelos que son os que máis se venden e que funcionan igual de ben aquí ca fóra, o zoco vermello liso, tamén o modelo Barrio, a cor café con leite… Pero non temos unha variña máxica! Ás veces fas un modelo que cres que se vai vender ben e, despois, non acontece así.

Ata as noivas optan polas túas creacións para o día da súa voda. Que cres que ten en común o voso público?
En común que son persoas, porque despois hai tantos gustos coma clientes. Cando chegan aquí ven a verdade, ven que non tento vender algo que non somos. No noso caso, o que ves nas redes sociais é o que ves aquí. O traballo que se fai nas redes, fágoo eu. Se me queres coñecer, nas redes podes ver o que fago e as cousas que me gustan, ou como me sinto ou o que atrae [ri], é iso, a verdade!

Cada día cativas a miles e miles de seguidores nas redes sociais. É Internet o teu mellor escaparate?
Si [é contundente]. Foi un grande impulso á hora de facer marca. Para un taller artesán é moi difícil lograr que a marca se recoñeza e, aínda que moita xente nos coñecía das feiras, non acontecía o mesmo coa marca. As montaxes para as redes, que comezaron como unha broma, fixeron que a xente espallase o que facía. Esta acción trouxo e trae moitos clientes ata Merza. E aínda que moita xente pensa que lle pagamos a unha empresa para facer isto, en realidade son eu quen o fai. Eu non teño coñecementos de fotografía, polo que recorro ao móbil. Capto o que o meu ollo ve.

Témosche escoitado dicir que a inspiración pode xurdir onde menos o esperas. Que pode ocorrer nun xantar familiar ou no parto dunha porquiña. Cal dirías que é ata agora o teu maior atrevemento?
Ao principio estas montaxes para as redes sociais eran consecuencia dun estado de absoluta efervescencia, pero logo de cinco anos realizándoas, ás veces xórdenme dúbidas de que poderei facer despois, aínda que ao final o resultado sempre vai ser unha instantánea dos meus sentimentos. O que tento transmitir é como me sinto en cada momento e o amor ten moito que ver con todo isto.

A actualización de formas e materiais é parella á evolución na xeito de mercar. Internet acabará por liquidar as feiras?
Non. As feiras foron e seguen a ser un lugar de encontro necesario.

En tempos, o coiro era o maior obstáculo para producir zocos. De cara ao futuro, cal pode ser o maior reto ao que lle deberá facer fronte unha zoqueira artesá?
No futuro deberemos respectar máis a natureza. O compromiso ecolóxico levaranos a empregar madeiras sostibles para lograr produtos sostibles.

Por último, se Elena Ferro fora uns zocos, que modelo sería?
Eu son, claramente, un zoco tradicional.